تحلیل بازار محلی مبادلات منابع آب زیرزمینی در حوزه آبخیز الشتر

نویسندگان

  • مصطفی پناهی استادیار گروه مدیریت محیط­ زیست-اقتصاد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
  • پیام آموزگاری دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس تهران
چکیده مقاله:

آب­‌های زیرزمینی مهمترین منبع آب شیرین جهان شناخته می‌­شوند. در کشور خشک و نیمه‌­خشک ایران عدم تطابق نیاز مصرف با زمان بارش‌­ها در کنار تغییر اقلیم باعث افزایش تقاضای آب­‌های زیرزمینی شده است. برداشت­‌های بی­‌رویه از آب­‌های زیرزمینی در حوزه آبخیز الشتر، سطح آب در آبخوان این دشت را به شکل قابل توجهی کاهش داده، منابع آب این منطقه را با بیلان منفی مواجه کرده است. با توجه به محدودیت ذاتی منابع آب کشور و افزایش شکاف بین عرضه و تقاضای آب، به­‌کارگیری ابزارهای اقتصادی و برقراری بازار آب برای تخصیص بهینه آب­‌های زیرزمینی یک ضرورت است. بر همین اساس، این پژوهش به­‌منظور تعیین قیمت بازاری آب­‌های زیرزمینی و با هدف شناسایی دقیق بازارهای محلی آب­‌های زیرزمینی و نیز سنجش دیدگاه بهره‌­برداران محلی بازار آب در مورد برخی از راهکارهای تقویت بازار طراحی و اجرا شده است. جامعه آماری در این پژوهش، تمامی بهره­‌برداران روستایی، همان برداشت کنندگان اصلی آب­‌های زیرزمینی حوضه بوده که در خرید و فروش این منابع مشارکت دارند. استناد به روش قیمت­‌های بازاری مستخرج از پیمایش­‌های میدانی در محدوده مطالعاتی، میانگین قیمت هر متر­مکعب آب زیرزمینی 1.749 ریال و ارزش اقتصادی کل آب­های زیرزمینی 555.307.500.000 ریال برآورد شد. نتایج نشان داد که در 103 روستا بازاری برای خرید و فروش آب‌­های زیرزمینی وجود دارد. همچنین، از بین روستاهای دارای بازار محلی آب زیرزمینی، 76 درصد روستاها با ایجاد تشکل­‌های مردمی و شورای تنظیم آب و 43 درصد روستاها با تشکیل تابلوی اعلانات برای تسهیل خرید و فروش آب‌­های زیرزمینی موافقت خود را اعلام کردند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد ارزش حفاظتی منابع آب زیرزمینی حوزه آبخیز الشتر از نگاه روستاییان

مدیریت منابع آب­ زیرزمینی یکی از مهمترین مسائل مدیریت منابع طبیعی به‌­شمار می­‌آید. عدم مدیریت صحیح این منابع باعث ایجاد مشکلات خطرناکی نظیر فرونشست زمین، شوری آبخوان و از بین رفتن تالاب­‌ها شده است. با رشد جمعیت، تقاضا برای آب­‌های زیرزمینی افزایش یافته، منجر به کمبود آب در بیشتر نقاط جهان از جمله ایران شده است. این در حالی است که بیشتر از نصف تقاضای سالانه آب در ایران را منابع آب زیرزمینی تأم...

متن کامل

تعیین الگوی توزیع منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز الشتر، استان لرستان)

منابع آب یک کشور به ویژه آب زیرزمینی یک ثروت ملی است لذا برای استفاده بهینه از منابع آب موجود برنامه‏ریزی همه جانبه و آگاهانه الزامی است و این مهم جز با شناخت دقیق و صحیح پراکنش مکانی منابع آب میسر نخواهد شد . هدف از این پژوهش ارزیابی دقت روش­های میان­یابی مکانی جهت پهنه بندی مکانی پارامترهای کمی آب­های زیرزمینی (سطح و عمق آب زیرزمینی) و بررسی تغییرات این پارامترها در طول دوره آماری مورد مطالعه...

متن کامل

تحلیل کیفیت منابع آب زیرزمینی به منظور مدیریت بهینه منابع؛ مطالعه موردی حوزه آبخیز خوانسار هرات

آب­های زیرزمینی یکی از منابع تامین آب مورد نیاز انسان به‌ویژه در مناطق خشک و کم آب است.آب‌های زیرزمینی تحت تاثیر خشکسالی­های کوتاه مدت قرار نمی­گیرد و چنانچه به درستی استفاده شود منبع مطمئنی برای رفع نیازهای انسان است. حوزه آبخیز خوانسار، واقع در جنوب‌غربی شهر هرات در استان یزد، دارای دو رشته قنات با تخلیة متوسط سالانه 414383 مترمکعب و پنج دهنه چشمه با تخلیه متوسط سالانه 6/507729 مترمکعب می‌باش...

متن کامل

طراحی مدل حکمرانی مطلوب منابع آب زیرزمینی در سطح حوزه آبخیز، حوزه آبخیز ارزوئیه-استان کرمان

سیاست‌گذاران در حوضه منابع آب در کشور بیشتر به‌دنبال حل مسئله آب از طریق مسائل فنی-مهندسی، انتقال آب، سد­سازی و پروژه‌های سازه‌ای بوده‌­اند. این در حالی است که مشکل اصلی منابع آب در کشور، وجود حکمرانی بد و نامطلوب و سامانه مدیریتی ناکارآمد است. ترتیبات نهادی نامناسب، مدیریت از­ هم ­گسسته، عدم شفافیت و عدم مشارکت ذی‌نفعان در مدیریت، از جمله ویژگی‌های سامانه حکمرانی فعلی منابع آب در کشور است. هدف...

متن کامل

شناسایی مناطق مناسب احداث سدهای زیرزمینی در حوزه آبخیز الشتر به روش ANP

     Main part of Iran is in arid and semi-arid region and water is a limiting factor of human activities in this area. One of the ways to overcome seasonal shortages of water is using groundwater. Underground dam is a storage methods and use of groundwater that it can be used to improve water resources management and increase utilities of these resources. In this study, It has been tried to id...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 2

صفحات  454- 466

تاریخ انتشار 2020-06-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023